Friday, June 16, 2017

SCHRIJVENDE ROBOTS

Donkere bar, paarse theelichtjes, kalm jazzmuziekje, donkerrode muren, hier en daar bordeauxrode gordijnen, plukjes mensen en een van verveling tafeltjes boenende serveerster (soms stoppend om te gapen). Ten slotte aan de bar twee man in pak met beiden zes lege glazen bier op de toonbank.

- Dat gedoe met die schrijvers altijd.
- Wat bedoel je?
- Nooit kun je gewoon afspraken met ze maken. Altijd hun eigen plan trekken. Dan is het helemaal geredigeerd, willen ze er nóg eens naar kijken.
- En dan?
- Is dat niet genoeg? Ze leveren nauwelijks iets van waarde, doen alsof het puur goud is, voelen zich verheven boven alles. De vuile klusjes zijn voor de uitgever, de schrijver mag zijn hersenspinseltjes via de Margriet of zo de wereld insturen.
- Ze denken allemaal dat ze een James Orwell zijn.
- George Orwell bedoel je.
- Ja, ja, die bedoel ik.

[ Korte stilte. Serveerster houdt op met tafels soppen en checkt haar mobiel. Stopt mobiel weg en ziet de twee mannen wuiven. Loopt er op af. Neemt oude glazen mee, levert nieuwe glazen af, met inhoud. De twee klinken hun glazen en vervolgen hun gesprek. ]

- Wij zijn hun werknemers, hun personeel. Slaven zou ik zelfs zeggen.
- Als jij dat zo voelt, moet je je tactiek veranderen... misschien.
- Wat dan?
- Nou iets anders.
- Bij het minste geringste lopen ze te dreigen dat ze naar een andere uitgeverij gaan. Heb jij er dan geen last mee?

[ De ander sipt en aarzelt. ]

- Kijk, ik zou het eigenlijk niet moeten zeggen, want ik kan me daarmee in mijn eigen voet schieten, maar ik... ik heb al jaren geen schrijvers meer.
- Je… wat? Je hebt toch Els Barnsjo? Teddy LeCroque? Marianne Pothuizen? Dat zijn toch jouw schrijvers?
- Mijn schrijvers… alleen bestaan ze niet.
- Bestaan niet? Ik volg je niet.

[ De een zucht, kijkt om zich heen, draait met glas. ]

- Ik heb vorig jaar een Neon Apix Katayama gekocht.

[ Scrollt op mobiel, laat een foto zien van een schrijvende robot, bergt mobiel weer op. ]

- Een Japanse treinmachinist, met te veel vrije tijd, knutselde in twintig jaar tijd een schrijfrobot in elkaar. Ik geloof dat hij de robot de hele wereldliteratuur heeft gevoed... de hele wereldliteratuur! Denk eens in wat een werk! Hoe dan ook, die robot is een geniale uitvinding met alleen maar voordelen... je doelgroep beter aanboren... geen royalty’s meer kwijt... en het kost werkelijk niets, alleen stroom en de allereerste koop natuurlijk...
- Zo’n boek kan toch niet goed zijn?
- Heb je die goede recensies gezien voor Teddy LeCroque’s geestige, maar schokkende misdaadkomedie? Of de o zo liefdevol geschetste vrouwenlevens van Marianne Pothuizen? Vorig week nog in de VN... toprecensie... helemaal klasse.
- Verdomd. Dus dat is echt...
- Het werk van een robot ja... en het werkt zo makkelijk... wil je meer Proust-achtig? Meer theatraal? Meer dialogen? Meer Wolkersiaanse seksscènes of juist Reviaanse droogheid? Geen punt. De robot kan alles, weet alles... writers blocks behoren tot het verleden... die robot schrijft wel!
- Dat is toch niet creatief?
- Tuurlijk wel. Alleen is niet een mens creatief, maar een robot. Creatief blijft het... Bovendien... het creatieve zit hem in de keuzes. Want die blijven wij, mensen, nemen... Percentages kun je zo instellen: 30 % humor, 60 % spanning  Of 55 % romantiek, 5 % humor en 40 % humor... en ik zeg je: geen een spelfout!
- Wacht even... iemand als de criticus Caspar Bijenbrugge laat zich toch niet in de luren leggen, die...
- Haha... 'Casper Bijenbrugge', dat is dus een Neon Kukoi Ypsilon II.... toegegeven, de Ypsilon II heeft een indrukwekkende literaire woorden generator... maar voor romans gaat er toch niets boven de Katayama.

[ Stilte, serveerster gaat achter de bar een boek lezen. ]

- Zie je wat zij daar leest…  
- Het ligbad van Joris Pons.
- Die enorme hit.
- Juist.
- Ook de Neon Apix Katayama... in nog geen twintig minuten geschreven.
- Verdomd. Dat verklaart waarom die Pons zogenaamd ‘angstig is voor signeersessies’.
- Correct.

[ Kijkt op horloge. ]

- Is het weer zo laat. Zeg kerel, was leuk, die babbel, maar ik moet gaan. Hier is het adres waar ik mijn Katayama heb besteld... succes ermee!
- Maar dat is ook een sushirestaurant.
- En wat voor een! Heerlijke sushi! Goed, ja, de markt van schrijfrobots is nog niet helemaal legaal maar daar moet je even niet te veel aan denken. Want enig idee wie of wat de lezersmarkt van 2050 zal zijn? Ik zal het je zeggen: dat zijn robots. Boeken worden tegen die tijd alleen nog gelezen door robots... Straks gaan ze met zijn allen rondlopen in de straten, cappuccino’s bestellen in een café. En vervolgens… lezen. En wat gaan ze lezen... De boeken die zijn geschreven door hun eigen soort... dus de Neon Apix Katayama... en de robots zullen er een diepere laag in zien die boven onze menselijke pet gaat. Dus door nu die stap te maken, kun je de toekomst van je bedrijf al veiligstellen... helemaal veilig...

[ Man vertrekt, andere blijft zitten, mijmert. ]

- Verdomd.

[ Staat op, rekent af, en vertrekt. ]